Hand-out BOA-Examen.nl:

Omkoping

Leestijd: 3 minuten

Omkoping is een misdrijf. Bij omkoping zijn er twee partijen betrokken, namelijk de omkoper en de degene die omgekocht wordt. De omkoper kan een persoon zijn, maar ook een bedrijf. Bij de omgekochte gaat het veelal om een ambtenaar (dit noemen we ambtelijke corruptie) of een bestuurder of werknemer van een bedrijf. Het doel van de omkoping is dat de omgekochte iets doet, of juist iets niet doet, waardoor de omkoper oneerlijke (zakelijke) voordelen heeft. Dit kan door het geven van giften, maar ook diensten, relatiebeheer of alleen maar beloften. Zowel de omkoper als de omgekochte kunnen het initiatief nemen voor het omkopen. Omkoping kent verschillende verschijningsvormen, zoals:|

Steekpenningen / smeergeld
Bij steekpenningen en smeergeld gaat het vaak om verborgen transacties om zaken gedaan te krijgen. De wijze waarop de transacties plaatsvinden, of de “verpakking” van de betalingen zijn niet relevant voor het al dan niet strafbaar zijn. Het gaat om de verkeerde bedoelingen van deze betalingen;

Kick back
Een soort smeergeld dat – of vergoeding die – wordt betaald aan invloedrijke personen binnen een organisatie in ruil voor een vorm van voordeel. Over het algemeen wordt de vergoeding (geld, goederen of diensten) voorafgaande aan de deal overeengekomen. Het verschil met gewone omkoping is dat de vergoeding niet alleen naar de omgekochte gaat, maar vaak zowel naar de omkoper als de omgekochte. Het gaat hier dus om samenzwering;

Faciliterende betalingen
Dit zijn betalingen aan ambtenaren om bijvoorbeeld een soepele afhandeling te krijgen. Dit is ook strafbaar. Toch kan het Openbaar Ministerie bij dergelijke betalingen afzien van vervolging, als deze betalingen niet zijn gedaan om verboden voordeel te genieten;

Een ambtenaar moet integer zijn, dus eerlijk, niet liegen en zich niet laten omkopen. Er zijn verschillende soorten omkoping mogelijk. We beginnen met het onderscheid tussen actieve art. 177 en 178 Sr. en passieve art. 363 en 364 Sr., omkoping.

Actieve omkoping is het omkopen van een ambtenaar door een burger. De burger is hier de boosdoener. Doet de burger een concreet aanbod aan de ambtenaar, dan is hij al strafbaar. De ambtenaar hoeft dat aanbod dus niet aan te nemen. Dus geen suggestie! Niet zou u van mij… Nee, u krijgt van mij…..!

Passieve omkoping is de ambtenaar die zich laat omkopen. Als de ambtenaar het geld daadwerkelijk aanneemt is er sprake van passieve omkoping en is de ambtenaar natuurlijk ook strafbaar. Hetzelfde geldt voor de ambtenaar die aan de burger geld vraagt om iets te doen of na te laten. Ook al gaat in dit geval het initiatief van de ambtenaar zelf uit het blijft passieve omkoping.

Omkoping kan dus worden gepleegd door een burger als die de ambtenaar probeert om te kopen en de ambtenaar die zich vervolgens laat omkopen Hieronder worden de strafbare handelingen verder uitgelegd.

Actieve omkoping om strijd met de plicht van de ambtenaar

Het door een burger omkopen van een ambtenaar wordt omschreven in de artikelen 177 van het Wetboek van Strafrecht. Bij actieve omkoping wil de burger iets van de ambtenaar. Dat blijkt uit artikel 177 lid 1 WvSr.

‘met het oogmerk om hem te bewegen in zijn bediening, in strijd met zijn plicht, iets te doen of na te laten’

Passieve omkoping

De wet zegt niet wie ambtenaar is. In een arrest van de Hoge Raad is bepaald dat onder een ambtenaar moet worden verstaan; iemand die door het openbaar gezag is aangesteld tot een openbare betrekking om een deel van de taak van de staat of zijn organen te verrichten. Dat kan dus ook een buitengewoon opsporingsambtenaar zijn in dienst van een particulier bedrijf, bijvoorbeeld de Nederlandse Spoorwegen.

Passieve omkoping is NIET in strijd met de plicht van de ambtenaar

In artikel 362 WvSr is de ambtenaar, in zijn bediening, strafbaar wanneer deze een gift, belofte of dienst aanneemt voor wat deze in de toekomst nog moet doen of nalaten, zonder daarvoor in strijd met de plicht te moeten handelen.

Wat opvalt aan artikel 362 WvSr zijn twee zaken:

  • dat er steeds sprake is van belofte of dienst aannemen en belofte of dienst vragen
  • zonder daardoor in strijd met zijn plicht te handelen.

Bij deze omkoping laat de ambtenaar zich omkopen of vraagt daar zelfs om, om iets wat hij normaliter gewoon zou moeten doen, vanwege zijn functie en taak, zijn bediening of iets wat hij zou moeten nalaten (niet doen) en handelt dan ook niet eens in strijd met zijn plicht.

Passieve omkoping in strijd met de plicht van de ambtenaar

De ambtenaar moet daartoe in materiële zin de gift, belofte of dienst van de burger aannemen.
De ambtenaar laat zich dus omkopen.
Passieve omkoping in strijd me de plicht van de ambtenaar is een ambtsmisdrijf en kan daardoor alleen door de ambtenaar gepleegd worden.

Voorwaarden voor strafbaarheid is dat de ambtenaar moet weten of hebben geweten dat de belofte, gift of dienst hem gedaan werd om de ambtenaar in zijn werkzaamheden te bewegen (het moet nog gebeuren) iets te laten doen of na te laten (niet doen), wat in strijd is met zijn plicht.

De opsporingsambtenaar verzaakt dus zijn taak door geen proces-verbaal op te maken. Hij laat na wat hij volgens zijn plicht wel zou moeten doen.

Ontdek de BOA Compact!

Ben je klaar om je BOA-examen te verpletteren? Bereid je dan voor met de ultieme bondgenoot: BOA Compact! Deze handige, zorgvuldig samengestelde reader is dé sleutel tot jouw examensucces.

Verder in browser
Te installeren tik op Toevoegen aan startscherm
Toevoegen aan startscherm
BOA-Examen.nl
Test onze gratis webapp!
Installeren