Tot nu toe was de dader of medeplichtige steeds een natuurlijk persoon. Een mens van vlees en bloed. Naast natuurlijke personen hebben we in Nederland ook rechtspersonen. Een rechtspersoon is net als een mens van vlees en bloed zelfstandig drager van rechten en verplichtingen. Een natuurlijke persoon is een product van de natuur en een rechtspersoon is een product van het recht.

Die rechten en verplichtingen hebben rechtspersonen ook in het economische verkeer. Ook de rechtspersoon kan zelfstandig schulden maken en is daar als rechtspersoon ook verantwoordelijk voor. Een rechtspersoon is dus een juridische constructie waardoor een bedrijf of instelling op kan treden alsof het een natuurlijke persoon is.
Een rechtspersoon kan bijvoorbeeld bezittingen en schulden hebben, als rechtspersoon aangeklaagd worden en verplichtingen zoals een contract, aangaan.

Een voorbeeld van een rechtspersoon is een bv, een besloten vennootschap, of nv, een naamloze vennootschap. In Nederland kennen we onderscheid tussen:
– publiekrechtelijke rechtspersonen (de staat, de provincie, de gemeente)
-privaatrechtelijke rechtspersonen (BV, de NV, de Stichting)

Voor een rechtspersoon is het niet mogelijk alle misdrijven of overtredingen te plegen. Een besloten vennootschap kan bijvoorbeeld geen bankoverval plegen of iemand vermoorden. Ook kan een besloten vennootschap geen dier aanhitsen, zoals strafbaar gesteld in art. 425 Sr. De rechtspersoon kan ook geen openbare dronkenschap plegen, zoals strafbaar gesteld in art. 426 Sr.

Naast het niet kunnen plegen van sommige misdrijven en overtredingen zijn ook niet alle straffen van toepassing op de rechtspersonen. Vrijheidsbenemende straffen zoals gevangenisstraf of hechtenis is natuurlijk niet mogelijk. Maar vermogensstraffen, zoals een geldboete, zijn wel mogelijk.